اسلام دین جامعی است؛ جامعیت آن نسبت به دنیا و آخرت و نیازهایی است که هر مکتب برای اداره دنیا نیاز دارد. یکی از قوانینی که در دین اسلام تعبیه شده، امامت است. در اسلام دو نگاه سیاسی به امامت وجود دارد که یکی از آن‌ها نگاه اهل بیت(ع) است و در این نگاه امامت، علاوه بر بعد سیاسی، بعد معنوی، عرفانی و علمی هم دارد؛ یعنی پس از پیامبر(ص) شخصی رهبریت جامعه را بر عهده می‌گیرد که در شئون مختلف دارای ولایت است. یکی از ابعاد این شخص می‌شود رهبری و سیاست، اما پشتوانه رهبری و سیاست ولایت درونی شخص است.
در مکتب اهل بیت(ع)، امامت تنها منصبی سیاسی نیست بلکه بعدی عرفانی بوده که یکی از شئون آن سیاست و حکومت است. اهمیت و سرّ آن این است که این نوع رهبری خود نعمتی است که سایر نعمت‌های دین را حفظ می‌کند.
در آیه ۳ سوره مائده و در آیه اکمال، خداوند امامت را اتمام نعمت دین و اکمال دین برشمرده است. به این دلیل که امامت نعمتی از نعمت‌های خداوند است و دین را از انحراف حفظ می‌کند. اهمیت امامت در مکتب اهل بیت(ع) مساوی با زحمات ۲۳ ساله رسالت است.
امیر المومنین در خطبه سوم شقشقیه درمورد سکوت خود می فرماید: به ناچار از خلافت چشم پوشیدم و کناره گرفتم و بر سر دو راه ماندم یا دستِ تنها به مبارزه برخیزم و یا صبر کنم و از جنگ با کوردلان پرهیز نمایم و در این صورت است که سالخوردگان، فرتوت و ناتوان میشوند و کودکان، پیر میگردند و دیندار تا دیدار با پروردگارش در رنج و مصیبت است؛ صبر کردم مانند کسی که به چشمش خار رفته و در گلویش استخوانی مانده است.
این سکوت به آن دلیل بود که امیرالمؤمنین(ع) نمی‌توانست ولایت را ببخشد. زیرا ولایت حق‌الله است نه حق‌الناس. ولایتی که خدا به علی(ع) داد این بود که مردم را به صراط مستقیم هدایت کند و با حاکمیت خود به سوی بندگی الهی پرورش دهد. ولایت به عنوان حق علی مطرح نیست بلکه به عنوان حق‌الله عنوان شده است.
امیرالمؤمنین(ع) مأمور به سکوت بود اما حضرت زهرا(س) عاقلانه و با هدف بصیرت‌افزایی و حق‌طلبی وارد صحنه شد. پیامبر(ص) هم در حقیقت زمینه را در جامعه فراهم کرده بود.
جملاتی از این قبیل که غضب زهرا(س)، غضب من است و غضب من، غضب خداست همه آماده‌سازی جامعه اسلامی بود که اگر روزی زهرا(س) احقاق حق کرد شاخص مشخص شود. این جملات، فقط جملاتی معنوی نیست بلکه جملاتی برای آینده و تابلوهایی برای شناخت حق و باطل است.
حضرت زهرا(س) با خطبه علنی در مسجد و نه در منزل یا جمع خصوصی، مباحثی از زحمات امیرالمؤمنین(ع)، جامعیت اسلام، زحمات رسول اکرم(ص) و... را دوباره به گوش مسلمین و خلافت رساند. محورهای خطبه فدکیه به صورت محدود در مورد فدک است و بیشتر آن‌ها مربوط به رسالت، خلافت، امامت، زحمات رسول اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع)، انحراف‌های جامعه اسلامی، علل انحراف‌ها و نفاق است؛ این خطبه سخنرانی سیاسی حضرت زهرا(س) است. در حقیقت خطبه فدکیه، خطبه ولایتیه است.
نکته مهم دیگر در اقدام‌های حضرت زهرا(س) یادآوری موقعیت امام علی(ع) و حدیث غدیر در مناسبت‌ها و تبیین و مبارزه‌ای برای ولایت و خلافت امیرالمؤمنین(ع) بود. ناراحت شدن و گریه کردن حضرت زهرا(س) نیز موضع‌گیری سیاسی منفی نسبت به حوادث اتفاق افتاده بود. اولین شهید راه ولایت حضرت زهرا(س) است. ارزش امامت در اسلام مساوی با حفظ خود اسلام است؛ زیرا امامت حافظ اسلام است و یکی از شئونات امام حفظ اسلام است و حضرت زهرا(س) با تبیین خود امامت را حفظ کرد.
نظر شما